Αναγνωρίζουμε ότι όλο το έργο του Ιδρύματος απευθύνεται στην κοινωνία εν γένει και συνήθως στοχεύει στη διάδοση πνευματικού πλούτου. Όμως, μερικές δραστηριότητες που έχουμε στηρίξει κατά καιρούς εμπίπτουν στηνπροσφορά υλικής βοήθειας για την ανακούφιση ορισμένων ευπαθώνομάδων ανθρώπων ή την προστασία του φυσικού ή ζωικού πλούτου της χώρας μας και της ευρύτερης περιοχής.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της μακρόχρονης σχέσεως που έχουμε αναπτύξειμαζί της, η Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών χορήγησε υποτροφίες γιαεξειδίκευση των στελεχών της στην ειδική αγωγή ή στη λογοθεραπεία. Ίσως, όμως, είναι σημαντικότερο ότι πραγματοποίησε ήδη δύο πολύ επιτυχημένα Καλλιτεχνικά και Βιωματικά Σεμινάρια, που έφεραν κοντά περισσότερα από 250 νεαρά άτομα με και χωρίς αναπηρία από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σε μια δημιουργική συνύπαρξη χορού, θεάτρου, μουσικής και εικαστικών.
Με σκοπό να βοηθήσουμε την κοινωνική αποκατάσταση και την επανένταξη παιδιών, εφήβων και νέων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα όπως ψυχικές νόσους, νοητική καθυστέρηση και συνοδές δυσκολίες, στηρίξαμε την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου για να δημιουργήσει το δεύτερο Κοινοτικό Σπίτι της. Στο Σπίτι αυτό φιλοξενούνται οκτώ έως δέκα έφηβοι και νέοι πέντε ημέρες την εβδομάδα έτσι ώστε αφενός να διασφαλίζεται σπιτική ατμόσφαιρα και λειτουργία και αφετέρου να ενθαρρύνονται οι οικογένειες των παιδιών αυτών να τα παίρνουν κοντά τους κατά τα σαββατοκύριακα.
Παρόμοιας αρωγής έτυχαν κατά καιρούς πολλοί σύλλογοι που ασχολούνται με κοινωνικά ευπαθείς ομάδες στην Αττική, αλλά και στην περιφέρεια. Σε ένα συνδυασμό κοινωνικής προσφοράς και εκπαιδεύσεως, το Ίδρυμα στηρίζει εκπαιδευτικά προγράμματα επαγγελματικής καταρτίσεως ατόμων με αναπηρία, αλλά και παραγωγικές μονάδες με τη μορφή εργαστηρίων. Αρκεί να αναφέρουμε τις πλέον πρόσφατες περιπτώσεις των δύο τελευταίων ετών όπως είναι το Σωματείο Γονέων και Φίλων Νοητικά Υστερούντων Ατόμων «Άγιος Νικόλαος», το Ίδρυμα «Η Θεοτόκος», το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών με Αναπηρίες του Σωματείου Γονέων και Κηδεμόνων «Ο Άγιος Παντελεήμων», το Κέντρο Περίθαλψης Παίδων «Ο Άγιος Δημήτριος», τον Σύλλογο Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες «Το Εργαστήρι», τον Σύλλογο Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων των Αυτιστικών Παιδιών S.O.S., τον Σύλλογο Προστασίας Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Καρύστου και τον Σύλλογο-Σωματείο Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόμων Νομού Έβρου «Ο Άγιος Βασίλειος».
Αυτή η απλή απαρίθμηση αποδεικνύει την ποικιλία και το εύρος των αναγκών, καθώς και την αδυναμία μας να συνδράμουμε σε όλες τις αξιόλογες προτάσεις που μας υποβάλλονται. Θα σταθούμε, όμως, σε ακόμη δύο διαφορετικές πρωτοβουλίες που στηρίξαμε. Η πρώτη αφορά την Εταιρεία Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Δράσης «Ηλιοτρόπιο» η οποία, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού της προγράμματος, παράγει ειδικό εποπτικό υλικό για άμεση και βιωματική αντίληψη της φύσεως από παιδιά με σοβαρά προβλήματα οράσεως. Σύμφωνα με την ίδια την οργάνωση, τα εκπαιδευτικά περιβαλλοντικά προγράμματα που έχει σχεδιάσει «εξασφαλίζουν την αποφυγή αποκλεισμού των ατόμων με αναπηρία, την ενίσχυση της
προσωπικότητάς τους, την ευαισθητοποίησή τους για το περιβάλλον, καθώς και την ουσιαστική αλλαγή της στάσης απέναντι στην αναπηρία. Κατασκευάστηκαν μία σειρά από μακέτες και ειδικά εκπαιδευτικά παιχνίδια που συμβάλλουν στη βιωματική μάθηση. Επίσης, ολοκληρώθηκαν μία σειρά από εκδηλώσεις ενσωμάτωσης παιδιών με και χωρίς αναπηρία». Η δεύτερη έχει περισσότερο ψυχαγωγικό χαρακτήρα και απευθύνεται σε παιδιά που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία και ιδρύματα. Πρόκειται για την πρωτοβουλία του Θεάτρου του Νέου Κόσμου να δίνει θεατρικές παραστάσεις για παιδιά σε διαδρόμους και θαλάμους ασθενών. Έχει συμβεί, μάλιστα, οι ηθοποιοί να παίξουν, σε ορισμένες περιπτώσεις, μόνο για ένα παιδί.
Το έργο της κοινωνικής προσφοράς στηρίζεται πρωταρχικά στον εθελοντισμό, το πνεύμα του οποίου παραδοσιακά καλλιεργούνταν στη χώρα μας από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων και το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών που έχουν τύχει της μακροχρόνιας αρωγής μας. Από το 1994 προστέθηκε η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Έλιξ» που προωθεί τον εθελοντισμό στη χώρα μας και οργανώνει Προγράμματα Εθελοντικής Εργασίας στα οποία συμμετέχουν νέοι από όλο τον κόσμο. Σκοπός των Προγραμμάτων αυτών είναι η προσφορά εθελοντικής εργασίας σε κάποιο έργο χρήσιμο για την τοπική κοινωνία, σε
συνεργασία με τοπικούς συλλόγους, περιβαλλοντικές οργανώσεις και κοινωνικούς φορείς, οι οποίοι υποδεικνύουν το έργο και αναλαμβάνουν τη φιλοξενία της ομάδας των εθελοντών. Χαρακτηριστικά, έχουν αναπτυχθεί μέσω της «Έλιξ» περισσότερα από 300 προγράμματα εθελοντικής εργασίας σε 104 κοινότητες όλων των περιοχών της Ελλάδος, όπου συμμετέχουν πάνω από 6.200 νέοι.
Στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, το Ίδρυμα διατηρεί εικοσιπενταετή και πλέον σχέση με τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών η οποίαέχει επανειλημμένως αναλάβει προσπάθειες αναδασώσεως στην Αττική, αλλά και στην περιφέρεια, και έχει συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση του κοινού με την έκδοση του περιοδικού της «Φύση και Ζωή». Εξίσου μακρόχρονης και τακτικής αρωγής έτυχε και η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης. Κατά τα δέκα τελευταία χρόνια, με τη χορηγία του Ιδρύματος, η Εταιρία, ως εκπρόσωπος στην Ελλάδα του Ιδρύματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (FEE, Foundation for Environmental Education), διαχειρίζεται το Διεθνές Δίκτυο «Οικολογικά Σχολεία», που στόχο έχει την ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και αλλαγή στάσεως των μαθητών σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον. Σύμφωνα με την Εταιρία Προστασίας της Φύσης, μέσα από τα Οικολογικά σχολεία «τα παιδιά ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν στη λήψη αποφάσεων, στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή δράσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον και την προστασία του». Επίσης, το Ίδρυμα στήριξε την προσπάθεια της Εταιρίας να συγκεντρώσει τα άρθρα που κατά καιρούς είχε γράψει η Μυρτώ Απέργη για το περιοδικό «Φύση» σε μια έκδοση που φέρει τον τίτλο «Αναζητώντας την ελληνική φύση».
Ουσιαστική και καίρια όμως υπήρξε και η συμβολή του στη δημιουργία των πρώτων εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης «Γαία» του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, τα οποία σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου και στοχεύουν στην αφύπνιση της περιβαλλοντικής συνειδήσεως του επισκέπτη του Μουσείου. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ακόμη τη συμβολή μας στη διεξαγωγή του Τρίτου Διεθνούς Οικολογικού Συνεδρίου «Δούναβης-Ποταμός Ζωής» υπό την αιγίδα της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 1999. Το Συμπόσιο ανέδειξε τα προβλήματα του Δούναβη και του οικοσυστήματός του που προέρχονται όχι μόνο από τη μόλυνση, αλλά και από την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων και τις καταστροφές που επέφερε ο γιουγκοσλαβικός πόλεμος που, τότε, είχε μόλις τελειώσει.
Το πεδίο δράσεως πολλών συλλόγων συχνά μετατοπίζεται από το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον στο ζωικό μας πλούτο, δεδομένης της επιτακτικής πλέον ανάγκης διασώσεως συγκεκριμένων ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση.Ένας από αυτούς που έχουμε συχνά στηρίξει είναι ο Σύλλογος Οικολόγων «Η Υδραίισα Φώκια» που ξεκίνησε ως σωματείο για τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα της Ύδρας, αλλά, στην πορεία, ανήγαγε σε βασικό στόχο του τη σωτηρία του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Ανατολικής Πελοποννήσου και του Σαρωνικού. Ομοίως ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας έτυχε της αρωγής μας. Έχουμε, όμως, στηρίξει και τη μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική, περιβαλλοντική οργάνωση «Αρκτούρος» για την προστασία και διαχείριση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, κυρίως στην Πίνδο, την εταιρία Silva για την προστασία των μικρόσωμων αλόγων-pony της Σκύρου και το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων στην Αίγινα που έχει περιθάλψει χιλιάδες άγρια ζώα, τα περισσότερα από τα οποία ανήκουν σε είδη που προστατεύονται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Στη χώρα μας όλες οι οργανώσεις που ασχολούνται με την προστασία της φύσεως και του περιβάλλοντος έχουν αναλάβει ενημερωτικό και εκπαιδευτικό ρόλο, όπως, για παράδειγμα, η Ελληνική Εταιρία Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης την οποία έχουμε στηρίξει κατ’ επανάληψη. Η επωνυμία της Εταιρίας υποδηλώνει το πρόβλημα που mαντιμετωπίζει η Ελλάς στον τομέα αυτό και στο παρόν κείμενο λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος για τη μετάβασή μας στα επόμενα κεφάλαια, που εστιάζουν στην έρευνα και την εκπαίδευση.