Ένα σπουδαίο ερευνητικό εγχείρημα του Καθ. Πάνου Βλαγκόπουλου σχετικά με τη διαμόρφωση της Νεοελληνικής μουσικής ταυτότητας από την ίδρυση του Νεοελληνικού κράτους έως τις μέρες μας αποτυπώνεται εκδοτικά από τις εκδόσεις Το Ροδακιό. Το βιβλίο με τίτλο Δίκοπη Εναρμόνιση ή Η Ελληνική Μουσική και οι Άλλοι: Στιγμιότυπα ενός Αγώνα για Αναγνώριση αναμένεται εντός του 2023.
«Δίκοπη Εναρμόνιση ή Η Ελληνική Μουσική και οι Άλλοι:
Στιγμιότυπα ενός Αγώνα για Αναγνώριση
Η ίδρυση του νεοελληνικού κράτους συνοδεύτηκε σύντομα από Δυτικοευρωπαϊκές προσπάθειες να αποικισθεί πολιτιστικά το νέο κράτος, από τη μια, από την άλλη από τη Νεοελληνική προσπάθεια για αυτογνωσία και αυτοπραγμάτωση. Το μέσο για το μουσικό αποικισμό της Ελλάδας κατά τον 19 ο αιώνα (με άλλα λόγια, το μέσο, με το οποίο οι Δυτικοευρωπαίοι μουσικοί προσπάθησαν να ιδιοποιηθούν το σημαντικό για αυτούς συμβολικό κεφάλαιο του Ελληνικού -μονοφωνικού- μουσικού χώρου), ήταν η πρακτική της συλλογής και εναρμόνισης των δημοτικών τραγουδιών· ήταν όμως αυτό το ίδιο μέσο, με το οποίο Έλληνες μουσικοί αποκρίθηκαν στο αίτημα δημιουργίας ευπρόσωπης εθνικής μουσικής· για να επιτύχουν, δηλ., την εναρμόνιση -με μια άλλη έννοια- της Νεοελληνικής με τη Δυτικοευρωπαϊκή λόγια μουσική. Μέσα από αυτή τη σχέση με τους Δυτικοευρωπαίους Άλλους τέθηκε σε κίνηση η διαμόρφωση του Νεοελληνικού μουσικού συλλογικού υποκειμένου· μια διαδικασία, η οποία, με ποικίλες μορφές συνέχισε αμείωτη τη δυναμική της στον 20ό αιώνα, και της οποίας θεμελιώδης όψη υπήρξε ο αγώνας για αναγνώριση. Η δημιουργία Εθνικής Μουσικής και η αναζήτηση της Ελληνικότητας υπήρξε το μουσικό αντίστοιχο αυτής της διαδικασίας, ενώ η προαναφερθείσα διευρυμένη έννοια εναρμόνισης συνοδεύει διαχρονικά την προσπάθεια για μια ελληνική μουσική άξια λόγου και σύγκρισης, σε σχέση με τα απαιτητικά εσωτερικευμένα Δυτικοευρωπαϊκά κριτήρια. Το βιβλίο περιγράφει αυτές τις διαδικασίες μέσα από μια σειρά από δειγματικά «Στιγμιότυπα» (τα οποία πλαισιώνονται από «Προλόγους» και «Παρεκβάσεις», που σχολιάζουν ή διευρύνουν την οπτική τους): από τις πρώτες Δυτικοευρωπαϊκές μουσικές συλλογές Ελληνικών εναρμονισμένων δημοτικών τραγουδιών με πρωταγωνιστές τον Bourgaut-Ducoudray και τον Άραμη έως την επώνυμη δημιουργία του Δημήτρη Μητρόπουλου, του Νίκου Σκαλκώτα, του Γιάννη Χρήστου, αλλά και τον υβριδικό χώρο του λεγόμενου Έντεχνου Λαϊκού Τραγουδιού με κεντρικά πρόσωπα τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη.»
Καθ. Πάνος Βλαγκόπουλος
Πηγή εικόνας:
https://www.europeana.eu/en/item/12/https___www_searchculture_gr_aggregator_edm_pandektis_prosopa_000085_10442_61421
Ο διάσημος βαρύτονος Άραμης (=Περικλής Αραβαντινός, 1859-1932), διαπρύσιος κήρυκας του μουσικού εθνικισμού μέσα από εναρμονισμένα ελληνικά δημοτικά τραγούδια